دکتر زهرا نهبندانی، رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با قدس خراسان اظهار کرد: سالانه ۱۰ میلیون نفر به سل مبتلا می‌شوند و یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بر اثر ابتلا به این بیماری فوت می‌کنند.

وی دوره درمان بیماری سل را نسبتا طولانی دانست و گفت: کشور ما به عنوان مهاجر پذیرترین کشور مهاجران افغانستانی( کشور با شیوع بالای سل در منطقه ) طی یکسال گذشته وضعیت نگران کننده ای را دارد.

ابتلا به سل در شهر مشهد بالاتر از میانگین کشوری است

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: آمار مبتلایان کشوری سل در سال گذشته ۶۲۳۴ بیمار بوده که  این تعداد معادل  ۷.۳ نفر در صد هزار نفر است اما متاسفانه این آمار در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ۵۶۳ بیمار است که معادل بروز  ۱۰.۵ نفر در صد هزار نفر است!

نهبندانی در خصوص پراکندگی جغرافیایی بیماران مبتلا به سل در شهر مشهد گفت: اغلب بیماران مسلول مشهد در مناطق حاشیه شهر مشهد و در مناطق ۴،۵ و ۶ شهرداری قرار دارند که کلونی های اتباع خارجی در این مناطق بیشتر است.

وی در خصوص راه های انتقال این بیماری گفت: انتقال بیماری تنفسی که با سرفه بیمار مبتلا به سل و ایجاد ذرات کوچک عفونی با ابعاد ۵ میکرون حاوی عامل بیماریزا از طریق هوا انجام می شود و اغلب کارهایی مثل عطسه، صحبت کردن، آواز خواندن ...  باعث انتقال می شود و بندرت از طریق گوارش با خوردن شیر آلوده هم انتقال صورت می گیرد.

سرفه همراه با خلط بیش از دو هفته را جدی بگیرید

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: یکی از نشانه های بیماری سل، سرفه بیش از دو هفته همراه با خلط است، همچنین تنگی نفس، درد قفسه سینه یا پشت، خلط خونی و با علائم عمومی کاهش اشتها، کاهش وزن، بی حالی، تعریق شبانه، خستگی زودرس از علائم این بیماری است.

دکتر نهبندانی، مهمترین راه پیشگیری از این بیماری را، حذف منابع عفونی یعنی درمان بیماران مبتلا به سل ریوی دانست و گفت:  اقدامات دیگر نظیر ارتقاء سطح بهداشت جامعه و آموزش بهداشت، تغذیه مناسب، وجود تهویه و نور کافی در اتاق بیماران است.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به سل هستند؟

وی کودکان زیر ۶ سال را یکی از گروه های مستعد ابتلا به بیماری برشمرد و ادامه داد: افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند مثل HIV  مثبت، افراد دریافت کننده داروهای تضعیف کننده ایمنی کورتون، داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد رد پیوند  TNFآلفا و بیماری سیلیکوزیس و بیماران مزمن زمینه ای مثل دیابت کنترل نشده، نارسایی کلیه، جراحی گاسترکتومی و جراحی سنگین... از افراد مستعد بیماری هستند.

نهبندانی در خصوص ارتباط بیماری سل و  HIVگفت: عفونت HIV به عنوان بیماری تضعیف کننده سیستم ایمنی، بزرگترین عامل در گسترش بیماری سل در سال های اخیر در دنیا بوده است و ابتلا به  HIV پیشرفت عفونی سلی را به سمت بیماری سل فعال در افراد مبتلا به عفونت نهفته سلی تسریع می کند.

رئیس گروه پیشگیری از تاثیر بسیار آب و هوا بر این بیماری گفت و افزود: تابش نور خورشید در مدت ۵ دقیقه عامل بیماریزای سل را از بین می برد به همین علت در مناطق گرم و خشک سل کمتر مشاهده می شود.
 
درمان بیماری سل در کشور رایگان است

رئیس گروه پیشگیری از بیماریها در خصوص درمان بیماران سل گفت: انجام آزمایش اسمیر خلط فرد مشکوک به سل و درمان سل فرد بیمار در کشور ما بطور رایگان بعد از تشکیل پرونده برای بیمار توسط مراکز بهداشتی درمانی ارائه می شود.

رئیس گروه پیشگیری از بیماری ها در خصوص زمان طولانی درمان بیماری گفت: اغلب طول دوره درمان ۶ ماه است و البته در موارد استثناء و ابتلا اشکال شدید مننژیت سلی، سل ستون مهره ها و ... ممکن است تا ۱۲ ماه هم طول بکشد.

وی اظهار کرد: هزینه درمان هر بیمار مبتلا به سل غیر مقاوم ۶۰۰ هزار تومان( درسال ۹۹ ) است و بیماران بصورت رایگان بعد از شناسایی در مراکز جامع سلامت سطح شهر تحت پوشش درمان قرار می گیرند و همچنین برنامه مراقبت بیمار شامل درمان دارویی و انجام آزمایشات خلط دوره ای در طول درمان هم بصورت رایگان انجام می شود.

نهبندانی با بیان اینکه این بیماری جزو بیماریهای خطرناک است، ادامه داد: اگر بیماری سل ریوی در فرد تشخیص داده نشود و درمان نشود تا ۵۰ درصد  منجر به مرگ بیمار می شود و تا ۲۰ درصد بیماری فرد مزمن شده و حدود ۳۰ درصد بیماران امکان بهبودی دارند.
 
همجواری با افغانستان و پاکستان عامل گسترش بیشتر سل در مشهد 

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: کشور پاکستان و افغانستان با بروز بیماری ۱۴ برابری نسبت به ایران از کشورهای با شیوع بالای سل و در همسایگی کشور ما هستند و ترددهای قانونی و غیر قانونی از این کشورهای همسایه، باعث افزایش بروز سل در استان های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی شده است.

نهبندانی گفت: در حال حاضر ۲۰ درصد مبتلایان به سل در جمعیت تحت پوشش دانشگاه اتباع خارجی شناخته شدند که  ۹۸ درصد از این ۲۰ درصد افغانستانی هستند و اغلب بیماران افغانستانی در شهر مشهد و بیشتر در مناطق حاشیه شهر و کلونی های اتباع افغانستانی هستند. 

خبرنگار: طیبه بازپور